Dysgrafie, soms agrafie genoemd, is een specifieke tekortkoming in het vermogen om te schrijven die niet geassocieerd is met het vermogen om te lezen, of als gevolg van een verstandelijke beperking.
Er kunnen een aantal verschillende redenen zijn waarom een persoon een specifiek schrijfprobleem heeft, maar in sommige gevallen kan dit het gevolg zijn van onvolgroeidheid in de neurologische paden die betrokken zijn bij de coördinatie van hoofd-, arm-, hand- en oogbewegingen, bevestigd door de aanwezigheid van een Asymmetrische Tonic Neck Reflex (ATNR) bij het schoolgaande kind. De ATNR is een primitieve reflex, die normaal gesproken aanwezig is bij de voldragen neonaat, en die in de eerste 6 maanden van het postnatale leven door de zich ontwikkelende hersenen moet worden geremd.
Een behouden of resterende ATNR bij een oudere persoon kan leiden tot specifieke problemen bij het leren schrijven. Dit komt omdat, wanneer het hoofd draait om de richting van de schrijvende hand te volgen, de arm en hand zich willen uitstrekken, waardoor het moeilijk wordt om de pen vast te houden, de arm te buigen en de hand terug te brengen om te schrijven aan de linkerkant van de pagina. De meeste kinderen leren het probleem te ‘accommoderen’ door op een aantal manieren te compenseren: De houding aanpassen door de stoel naar achteren te duwen en achterover in de stoel te leunen, zodat de arm recht is terwijl ze verder schrijven; de houding kan worden verdraaid of de pagina mag 90° worden gedraaid, zodat het schrijven wordt uitgevoerd met de arm gestrekt; een onhandige of zeer strakke pengreep kan worden gebruikt om te proberen de vingers gesloten te houden en de pen onder controle te houden. Ongeacht de gebruikte strategie wordt de fysieke handeling van het schrijven geen automatisme. Als een fysieke handeling niet geautomatiseerd wordt, kan dit interfereren met het vermogen om tegelijkertijd te denken en de fysieke handeling uit te voeren.
Afgezien van de vroege stadia van het leren vormen van letters, vereist het grootste deel van het onderwijs het vermogen om tegelijkertijd te denken en te schrijven. De effecten van een vastgehouden ATNR op geschreven werk kunnen optreden ongeacht intelligentie – inderdaad, hoe intelligenter en mondeling het kind articuleert – hoe groter de kans dat ze van luiheid worden beschuldigd en te horen krijgen: “je zou beter kunnen als je het maar probeerde” ; “zou het beter kunnen als hij zich maar toelegde” enz. en onderpresteren. Als de ATNR de enige afwijkende primitieve reflex is, kan het kind gewoonlijk leren lezen (het lukt om de controle over de oogbewegingen te compenseren), maar zal het een specifiek handschriftprobleem hebben. Lezen vereist controle van oogbewegingen (oculomotorische werking), maar schrijven heeft ogen en hand nodig om samen te werken (visueel-motorische integratie -VMI). Het vasthouden van de ATNR bij het schoolgaande kind kan leiden tot specifieke schrijfproblemen zonder leesproblemen of andere specifieke leermoeilijkheden – met andere woorden – een specifieke vorm van dysgrafie.
Vul de vragenlijst reflexintegratie in voor jouw kind en neem dan contact op met een INPP therapeut bij jou in de buurt.
Werk je in het onderwijs en ben je benieuwd wat het INPP programma voor jouw leerlingen kan betekenen?
Bezoek dan onze onderwijs website op: https://leerproblemen.eu/
Ben je therapeut of behandelaar voor kinderen/volwassenen en ben je benieuwd hoe jij het INPP programma kan toepassen?
Kijk dan op onze therapeuten website: https://www.inppreflexintegratie.nl/
